अनेकदा आपण एखादी स्थावर मालमत्ता पाहतो, आपल्याला प्रॉपर्टी पसंतही पडते आणि मग समोरून सांगितल्यानुसार आपण पेमेंट वगैरे करून पुढील प्रक्रिया करायला तयार होतो. पण हे करण्यापूर्वी नक्की कोणते कागदपत्रे दस्तऐवज आपण पाहावेत – तपासावेत हे आपल्याला माहीत नसतं. मग अशावेळी बिल्डर किंवा जमीन विक्रेता जे काही दाखवतो त्यावर विश्वास ठेवून आपण पुढील प्रक्रिया करू पाहतो. पण असं करू नका, महाराष्ट्रात एनए प्लॉट (बिनशेती जमीन) आणि फ्लॅट खरेदी करताना तपासावयाची कागदपत्रे कोणती याची माहिती आम्ही खाली देत आहोत.
खालील यादीत प्रथम प्लॉटसंबंधित कागदपत्रे, नंतर फ्लॅटसंबंधित कागदपत्रे दिली आहेत. प्रत्येक कागदपत्राचा उद्देशही स्पष्ट केला आहे. बिल्डर किंवा जमीन विक्रेता जेव्हा तुम्हाला दस्तऐवज किंवा कागदपत्रांचा संच देईल, तेव्हा त्यात खालील कागदपत्रे / दस्तऐवज आहेत का याची खात्री करा.
प्लॉट खरेदी करताना तपासावयाची कागदपत्रे:
- सातबारा उतारा (7/12 Extract): जमिनीची मालकी, पिके, कर्ज इत्यादीची माहिती दाखवते. महाराष्ट्रात आवश्यक.
- फेरफार (Mutation Entry): मालकी हस्तांतरणाची नोंद, जेणेकरून विक्रेत्याची मालकी प्रमाणित होईल.
- क प्रत (K Extract): शेजारील जमिनींच्या सीमांचा नकाशा आणि मालकीची माहिती.
- ले-आऊट (Layout): प्लॉटचे आराखडे आणि विकास योजना, स्थानिक प्राधिकरणाकडून मंजूर.
- झोन दाखला सर्च रिपोर्ट (Zone Certificate Search Report): झोनिंग नियम (निवासी/व्यावसायिक) आणि विकास परवानगीची पडताळणी.
- खरेदीखत/टायटल डीड (Sale Deed/Title Deed): मालकी हस्तांतरणाचा मुख्य पुरावा, विक्रेत्याच्या पूर्वजांचा इतिहास.
- एनकम्ब्रन्स सर्टिफिकेट (Encumbrance Certificate): गेल्या 12-30 वर्षांत कर्ज किंवा कायदेशीर अडचणी नसल्याची खात्री.
- नॉन-एग्रीकल्चरल (NA) ऑर्डर: शेती जमिनीला बांधकामासाठी परवानगी, वैधता कालावधी तपासा.
- प्रॉपर्टी टॅक्स बिले आणि स्थानिक मंजुरी (Property Tax Bills & Local Approvals): कर भरणगी आणि विकास मंजुरीची पडताळणी.
फ्लॅट खरेदी करताना तपासावयाची कागदपत्रे:
- ओनरशिप (सातबारा कोणाच्या नावे) (Ownership – 7/12 in whose name): जमिनीची मालकी विक्रेत्याच्या नावावर आहे का ते तपासा.
- जमिनीचे डेव्हलपमेंट एग्रीमेंट किंवा खरेदीखत (Land Development Agreement or Sale Deed): डेव्हलपर आणि मालक यांच्यातील करार, जमिनीचा इतिहास.
- रेरा नोंदणी (RERA Registration – 5000 चौरस फूटपेक्षा जास्त जमिनीसाठी): MahaRERA वर प्रोजेक्टची नोंद, विक्रीसाठी अनिवार्य.
- NA ऑर्डर आणि मर्यादा कालावधी (NA Order and Validity Period): जमिनीला बांधकाम परवानगी आणि त्याची वैधता.
- टाऊनशिप प्लॅनिंग सॅन्क्शन (Township Planning Sanction): एकात्मिक टाऊनशिपसाठी स्थानिक प्राधिकरणाची मंजुरी.
- कम्प्लीशन सर्टिफिकेट (CC – Completion Certificate) (मालमत्ता बांधकाम बांधून पूर्ण असल्यास) : बांधकाम मंजूर नकाशानुसार पूर्ण झाल्याची खात्री, स्थानिक प्राधिकरणाकडून.
- सेल एग्रीमेंट आणि सेल डीड (Sale Agreement & Sale Deed): खरेदी करार आणि अंतिम हस्तांतरण दस्तऐवज.
- ऑक्युपन्सी सर्टिफिकेट (OC) आणि कम्प्लिशन सर्टिफिकेट (Occupancy Certificate) (मालमत्ता बांधकाम बांधून पूर्ण असल्यास) : बांधकाम पूर्ण झाल्याची आणि राहण्यास योग्यतेची खात्री.
- एनकम्ब्रन्स सर्टिफिकेट (Encumbrance Certificate): फ्लॅटवर कोणतेही कर्ज किंवा वाद नसल्याची पडताळणी.
- अप्रूव्ड बिल्डिंग प्लॅन आणि NOC (Approved Building Plan & No Objection Certificates): बांधकाम योजना मंजूर आणि विविध प्राधिकरणांची NOC (उदा. अग्निशमन, पाणी).
- प्रॉपर्टी टॅक्स बिल (Property Tax Receipt): नवीनतम कर भरणा केल्याची खात्री.
ही माहिती आमच्या ज्ञानबरहुकुम तसेच विश्वसनीय स्रोतांच्या सहाय्याने मांडली असली तरीही मालमत्ता खरेदी पूर्वी कृपया तज्ज्ञ व्यावसायिक वकील किंवा प्रॉपर्टी कन्सल्टंटकडून वैयक्तिक सल्ला घ्यावा.
documents to be checked before buying a property in marathi, documents for buying a property in marathi